Vụ Thu hoạch Cà phê 2025-2026: Nông dân “Thấp thỏm” Giữa Mùa Mưa Muộn và Áp lực Chất lượng
Niên vụ 2025-2026 bắt đầu trong bối cảnh giá cà phê Robusta nội địa tiếp tục duy trì ở mức cao kỷ lục, mang lại niềm vui lớn cho người trồng. Tuy nhiên, niềm vui này lại đi kèm với nỗi lo “kép”: thời tiết mưa kéo dài bất thường và yêu cầu khắt khe về chất lượng hạt sau khi thu hoạch để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.
Theo dự báo từ Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), sản lượng cà phê Việt Nam niên vụ 2025/2026 có xu hướng phục hồi và tăng trưởng nhờ đầu tư mạnh mẽ của bà con nông dân vào cây trồng trong bối cảnh giá cao. Dù vậy, ngay khi bước vào giai đoạn thu hoạch cà phê chính vụ (từ cuối tháng 10 đến tháng 12), hàng loạt vấn đề đã phát sinh, đặt ra “bài toán” khó cho toàn ngành.
I. Thách thức lớn nhất: Mưa trái mùa cản trở tiến độ thu hoạch
Trái với quy luật thời tiết hàng năm, khu vực Tây Nguyên – vựa cà phê lớn nhất cả nước – đang phải đối mặt với những cơn mưa lớn kéo dài.
1. Nguy cơ “Chín rụng” và giảm chất lượng
Nhiều vườn cà phê đã chín đỏ nhưng không thể triển khai thu hoạch cà phê đại trà do mưa liên tục. Tình trạng này gây ra hai thiệt hại lớn:
- Quả chín rụng: Mưa kèm gió lớn khiến quả chín bị rụng hàng loạt, giảm sản lượng thực tế.
- Chế biến gặp khó: Cà phê tươi không thể phơi khô kịp thời. Độ ẩm cao kéo dài dễ khiến hạt cà phê bị nấm mốc, lên men bất thường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến màu sắc, hương vị, và chất lượng cuối cùng.
2. Bài toán nhân công và an ninh mùa vụ
Mùa mưa cũng làm gia tăng sự khan hiếm lao động thời vụ, đẩy chi phí thuê nhân công tăng vọt. Cơ quan chức năng tại các tỉnh như Đắk Lắk cũng đã ban hành chỉ thị tăng cường giám sát an ninh trật tự, xử lý nghiêm các nhóm trộm cắp và băng nhóm bảo kê, ép giá trong mùa thu hoạch cà phê.
II. Áp lực 85% chín và Quy định EUDR
Niên vụ 2025-2026 không chỉ là cuộc chiến với thời tiết mà còn là cuộc chiến nâng cao chất lượng để đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu, đặc biệt là Quy định Chống phá rừng (EUDR) của Liên minh Châu Âu sắp có hiệu lực vào đầu năm 2026.
1. Tỷ lệ 85% chín: Yêu cầu bắt buộc từ cơ quan chức năng
Để giữ vững thương hiệu cà phê Việt và tránh tình trạng ép giá, UBND tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Chỉ thị yêu cầu nông dân và doanh nghiệp phải đảm bảo tỷ lệ quả chín khi thu hoạch cà phê đạt tối thiểu 85%.
Việc hái non không chỉ làm giảm chất lượng hạt mà còn bị xử lý nghiêm vì làm mất uy tín của cà phê Việt trên thị trường quốc tế.
2. Truy xuất nguồn gốc và Tính bền vững theo EUDR
Quy định EUDR đòi hỏi sản phẩm nhập khẩu phải chứng minh không liên quan đến nạn phá rừng. Điều này buộc các doanh nghiệp và hợp tác xã phải đầu tư vào hệ thống truy xuất nguồn gốc chính xác tuyệt đối như “căn cước công dân” của nông sản. Đây là cơ hội để nâng cao giá trị bằng cách tham gia vào các chuỗi cung ứng bền vững.
III. Giải pháp thiết yếu trong mùa thu hoạch cà phê 2025-2026
Để vượt qua giai đoạn “thấp thỏm” này và bảo toàn được thành quả của vụ mùa giá cao, bà con cần áp dụng các giải pháp đồng bộ:
1. Kỹ thuật thu hái và xử lý sau thu hoạch
- Tập trung nhân lực: Ưu tiên hái dứt điểm những vườn đã đạt 85-90% chín trước khi mưa lớn xảy ra.
- Chế biến ướt và Sấy hiện đại: Nếu không thể phơi khô truyền thống do mưa, bà con nên áp dụng các phương pháp chế biến ướt hoặc sử dụng công nghệ sấy hiện đại để kiểm soát độ ẩm và chất lượng hạt.
- Phân loại: Sau khi hái, cần phân loại rõ ràng giữa cà phê chín và cà phê xanh/lẫn lộn để tránh làm giảm chất lượng toàn bộ lô hàng.
2. Tái canh và Giám sát rủi ro
- Tái canh cây trồng: Sử dụng các giống cà phê năng suất cao và chống chịu tốt với biến đổi khí hậu.
- Quản lý vùng trồng: Phối hợp với chính quyền địa phương để xây dựng mã số vùng trồng chính xác, tạo tiền đề đáp ứng các tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc quốc tế.
Kết luận
Niên vụ thu hoạch cà phê 2025-2026 là một giai đoạn bản lề. Giá cao mang đến hy vọng, nhưng thách thức về chất lượng, thời tiết và quy định quốc tế đòi hỏi người nông dân phải chuyên nghiệp hóa hơn bao giờ hết. Sự đồng lòng giữa chính quyền, doanh nghiệp và bà con nông dân trong việc tuân thủ quy trình hái chín tối thiểu 85% sẽ là chìa khóa giúp cà phê Việt Nam không chỉ đạt kỷ lục về kim ngạch mà còn khẳng định vị thế bền vững trên bản đồ nông sản thế giới.
Hotline: 0817.07.08.08
Website: nongvietorganic.vn