Cây Sầu Riêng Đi Đọt Khi Đang Tạo Mầm Thì Làm Sao? Cách Xử Lý Hiệu Quả
Nỗi lo chung của nhà vườn
Cây sầu riêng đi đọt trong giai đoạn tạo mầm là một trong những tình huống nan giải nhất mà bất kỳ nhà vườn nào cũng gặp phải. Việc cây sầu riêng ra đọt non vào thời điểm này sẽ làm thất thoát dinh dưỡng cực kỳ nghiêm trọng, khiến mầm hoa bị ức chế, chuyển hóa thành mầm lá, dẫn đến thất bại trong việc xử lý ra hoa nghịch vụ.
Làm sao để nhận biết sớm tình trạng này và có biện pháp ngăn chặn, xử lý hiệu quả? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn quy trình kỹ thuật chuyên sâu để kiểm soát hoàn toàn hiện tượng cây sầu riêng đi đọt khi đang tạo mầm, giúp bạn bảo vệ năng suất và vụ mùa thành công.
1. Vì sao cây sầu riêng đi đọt khi đang tạo mầm?
Việc kiểm soát quá trình tạo mầm hoa trên cây sầu riêng đòi hỏi sự cân bằng nghiêm ngặt giữa các yếu tố nội tại của cây và điều kiện môi trường. Nếu sự cân bằng này bị phá vỡ, cây sầu riêng đi đọt là điều không thể tránh khỏi.
1.1. Nguyên nhân từ quản lý dinh dưỡng (Kiểm soát NPK)
Giai đoạn tạo mầm cần tạo ra trạng thái “stress” và tích lũy hàm lượng Carbon (C) cao hơn Nitrogen (N) (tỷ lệ C/N cao).
- Dư đạm (N): Đây là nguyên nhân hàng đầu. Khi bón thừa các loại phân bón có hàm lượng Đạm (N) cao trong giai đoạn này, cây sẽ ngay lập tức kích hoạt cơ chế sinh trưởng dinh dưỡng, dẫn đến việc cây sầu riêng đi đọt non mạnh mẽ.
- Thiếu Kali (K) và Lân (P) ức chế: Phân bón có hàm lượng Lân (P) và Kali (K) cao có vai trò ức chế sinh trưởng, giúp cây chuyển sang trạng thái sinh sản (tạo mầm hoa). Nếu thiếu Lân (nhất là Lân 86% hoặc Lân 2 lá) hoặc Kali (nhất là Kali trắng/KNO3) sẽ không đủ sức mạnh để “khóa đọt” lại.
1.2. Nguyên nhân từ điều kiện môi trường (Thời tiết)
Thời tiết có thể đảo ngược mọi nỗ lực tạo mầm của nhà vườn:
- Mưa trái mùa hoặc mưa lớn: Sau một thời gian khô hạn tạo stress, nếu gặp mưa, rễ cây sẽ hút nước và dinh dưỡng (Đạm trong nước mưa) đột ngột, làm tăng hàm lượng Đạm và kích hoạt bộ rễ, khiến cây bật mầm lá.
- Độ ẩm đất cao: Việc tưới nước trở lại không kiểm soát sau khi siết nước cũng làm tăng độ ẩm đất đột ngột, tạo điều kiện cho rễ hoạt động mạnh và kéo theo hiện tượng cây sầu riêng đi đọt hàng loạt.
1.3. Nguyên nhân từ kỹ thuật siết nước và sử dụng hóa chất
Kỹ thuật siết nước không đúng hoặc sử dụng chất ức chế chưa đủ liều lượng/chưa đúng thời điểm cũng gây ra việc cây sầu riêng đi đọt không đồng loạt.
- Siết nước chưa đủ độ: Cây chưa chuyển sang trạng thái “ngủ nghỉ” (lá héo rũ, cong mép) đã tưới lại, khiến cây phản ứng sinh trưởng mạnh mẽ.
- Lá chưa già đồng loạt: Khi tạo mầm, cần đảm bảo cây đã có từ 2-3 cơi đọt già hoàn toàn. Nếu vẫn còn lá non hoặc lá lụa, quá trình tạo mầm sẽ không hiệu quả và dễ dàng kích thích đọt non.
2. Quy trình 3 bước xử lý cây sầu riêng đi đọt khi đang tạo mầm
Khi phát hiện hiện tượng cây sầu riêng đi đọt, nhà vườn cần hành động ngay lập tức theo nguyên tắc: Cắt đứt nguồn cung NPK kích thích đọt non và tăng cường ức chế sinh trưởng.
2.1. Bước 1: Loại bỏ nguồn dinh dưỡng và stress cây (Khẩn cấp)
Đây là bước tối quan trọng để ngăn chặn đọt non bung ra thêm và kìm hãm sự phát triển của những đọt đã chớm.
- Cắt nước hoàn toàn: Ngừng tưới nước ngay lập tức để duy trì trạng thái “stress” cho cây.
- Siết nước trở lại: Nếu vườn đang ở giai đoạn tưới nước trở lại, phải ngưng ngay. Nếu đất quá ẩm, có thể rải màng phủ hoặc bạt dưới gốc để ngăn chặn hơi nước bốc lên.
- Cào nhẹ đất mặt: Cào nhẹ lớp đất mặt ở vòng tán để đứt bớt các rễ cám đang hoạt động, giảm khả năng hút dinh dưỡng đột ngột.
2.2. Bước 2: Phun ức chế sinh trưởng và dưỡng mầm (Sau Bước 1 khoảng 2-3 ngày)
Sử dụng các hoạt chất có khả năng ức chế đọt non mạnh mẽ, kết hợp với các sản phẩm kích thích mầm hoa:
- Phun ức chế (Phun ngoài lá): Dùng các sản phẩm chứa Kali Nitrat (KNO3) nồng độ cao (ví dụ: 1-2kg KNO3/200 lít nước) hoặc Lân cao kết hợp Kali. Phun đều lên toàn bộ lá và đọt non đang chớm.
- Mục đích: Kìm hãm sự phân chia tế bào ở đỉnh sinh trưởng, làm cháy hoặc làm chai đọt non.
- Sử dụng sản phẩm chuyên biệt: Phun thêm các sản phẩm có chứa hàm lượng Lân và Kali cao (ví dụ: Phân bón lá 10-50-10 hoặc các dòng chuyên tạo mầm như 10-60-10, 0-52-34) để đẩy nhanh quá trình chuyển hóa mầm lá thành mầm hoa.
2.3. Bước 3: Quản lý gốc và phục hồi hệ rễ (Khi đọt non đã đứng)
Sau khi đọt non đã bị ức chế và chuyển sang trạng thái “chai”, nhà vườn cần kiểm soát lại bộ rễ để chuẩn bị cho lần tạo mầm tiếp theo hoặc kích hoa:
- Tưới ức chế nhẹ (Tưới gốc): Có thể tưới gốc các sản phẩm có hàm lượng Lân (P) và Kali (K) cao, hoặc sử dụng các chế phẩm sinh học ức chế đọt như NATURAL SOIL của Nông Việt Organic để giúp rễ cây hấp thụ dưỡng chất cân bằng hơn, tăng cường độ pH đất.
- Bảo vệ cành non: Khi đọt non đã đứng lại, cần bảo vệ các cành này khỏi sâu rầy để tránh kích thích cây ra đọt mới. Sâu rầy, đặc biệt là rầy xanh, là tác nhân kích thích cây sầu riêng đi đọt mạnh nhất.
3. Phòng ngừa và kỹ thuật canh tác bền vững để cây sầu riêng không đi đọt
Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Để tránh tình trạng cây sầu riêng đi đọt gây thiệt hại, nhà vườn cần xây dựng một quy trình canh tác và quản lý dinh dưỡng nghiêm ngặt.
3.1. Kiểm soát thời điểm siết nước và tưới nước
- Siết nước đúng lúc: Phải đợi lá đã già hoàn toàn (cơi đọt cuối đã chuyển màu xanh đậm, cứng cáp) mới tiến hành siết nước.
- Theo dõi lá thật kỹ: Khi lá đã héo rũ, cong mép (cây có dấu hiệu khát nước rõ ràng) và đất bắt đầu nứt nhẹ, đó là lúc cây đã sẵn sàng cho việc tạo mầm.
- Tưới nước lại từ từ: Khi tưới nước lại, phải tưới với lượng nhỏ, tưới “nhử” từ 1/3 đến 1/2 lượng nước bình thường, không được tưới đẫm ngay lập tức.
3.2. Quản lý Đạm và sử dụng phân bón chuyên dụng
- Tuyệt đối không bón phân Đạm: Ngừng hoàn toàn các loại phân bón chứa Đạm cao (Urê, NPK có chỉ số N cao) trước và trong quá trình tạo mầm.
- Phân bón NPK chuyên biệt: Chỉ sử dụng các loại phân bón NPK có hàm lượng Lân và Kali cao, chẳng hạn như 10-50-10, 0-52-34, hoặc các dòng phân bón gốc NPK 3 số 0 (ví dụ: 10-10-10).
- Sử dụng Acid Amin: Phun các chế phẩm Acid Amin chuyên biệt (ví dụ: ULTRA AMINO) giúp cây tích lũy năng lượng dưới dạng Amino Acid, tăng khả năng chuyển hóa và chống chịu stress, giúp cây sầu riêng đi đọt ít hơn và chuyển hóa mầm nhanh hơn.
3.3. Kiểm soát rầy xanh – Kẻ thù số 1
Rầy xanh (rầy nhảy) là loài côn trùng chích hút các chồi non, làm cho các chồi này bị kích thích bung ra đọt mới. Do đó, việc phòng trừ rầy xanh cần được thực hiện thường xuyên và nghiêm ngặt trong suốt giai đoạn này.
4. Tổng kết và Lời khuyên cuối cùng
Xử lý tình trạng cây sầu riêng đi đọt khi đang tạo mầm đòi hỏi sự kết hợp giữa kỹ thuật siết nước, quản lý dinh dưỡng và sử dụng thuốc ức chế kịp thời. Đây là quá trình đòi hỏi kinh nghiệm và sự tỉ mỉ.
Ba điều cần nhớ khi cây sầu riêng đi đọt:
- Ngừng tưới và cắt đạm: Đây là hành động khẩn cấp đầu tiên và quan trọng nhất.
- Phun ức chế Lân/Kali cao: Sử dụng các sản phẩm Lân/Kali cao để làm chai và chuyển hóa đọt non thành mầm hoa.
- Kiểm soát Rầy xanh: Phòng rầy là phòng đi đọt.
Nếu bạn đang đối mặt với tình trạng này và cần một phác đồ điều trị chuyên biệt cho vườn sầu riêng của mình, hãy liên hệ ngay với chuyên gia Nông nghiệp để được tư vấn và cung cấp các sản phẩm cải tạo đất, ức chế đọt hiệu quả
Hotline: 0817.07.08.08
Website: nongvietorganic.vn